(ESFM)

E.Ü. Su Ürünleri Fakültesi Bilimsel Materyali ( ESFM), resmi olarak 19.03.2007 tarihli fakülte kurulu kararıyla kurulmuştur. Ancak  materyallerinin oluşturulması, 1965 yılında Prof. Dr. Remzi Geldiay (1919–1989)'ın öncülüğünde Mektupçu'da (günümüzde DEÜ Devak Oteli'nin bulunduğu yer) Deniz Biyolojisi Araştırma ve Uygulama Laboratuvarının kurulmasıyla başlamıştır. Bu tarihten sonra ülkemizin ve Kuzey Kıbrıs'ın iç sularında ve sahillerinde gerçekleştirilen bilimsel seferlerde toplanan ve tayin edilen türlere ait bireyler koruma altına alınmıştır. Buna ek olarak, dünyanın çeşitli bölgelerinden Fakülteye bağışlanan çeşitli gruplara ait türler de saklanmaktadır. Araştırma faaliyetleri kapsamında tayin edilen türlere ait bireylere kayıt numaraları verilmeye başlanmıştır. Ülkemizde bu amaçla kurulan ilk bilimsel materyal olma niteliğindedir ve içerdiği materyal zenginliği, ülkemizin başka hiçbir kurumda bulunmamaktadır. 

ESFM, Ocak 2010'dan beri Smithsonian Enstitüsü tarafından yürütülen Registry of Biological Repositories'e kayıtlıdır. Ülkemizin sucul biyolojik çeşitliliğinin kayıt altına alındığı ve kalıcı bir şekilde muhafaza edildiği müzede, 1930 yılından günümüze kadar ülkemizin farklı bölgelerinden toplanmış çeşitli türlere ait bireyler bulunmaktadır. Müze koleksiyonu içinde fakülte öğretim üyeleri tarafından dünyada ilk kez tanımlanmış 31 türe ait tip bireyler (Holotip, Paratip ve Neotip) de bulunmaktadır. Bunlardan 1'i balık (Luciobarbus kottelati), diğerleri omurgasız türleridir.

ESFM’de  ayrıca 154 içsu balık türü, 120 deniz balığı türü, 300 fitoplankton türü, 50 sünger türü, 1010 Annelida türü, 900 Mollusca türü, 1220 Arthropoda türü ve 300 diğer omurgasız türü olmak üzere yaklaşık 4100 türe ait bireyler bulunmaktadır. ESFM'nin İçsu Balıkları Bölümü'nde ülkemizin 26 akarsu havzası içerisinde çeşitli habitatlardan toplanmış yaklaşık 46000 birey tasnif edilmiştir. Ülkemizde şu ana kadar tespit edilen 236 içsu balık türünün 154'ü (toplam faunanın %65'i) müzede saklanmaktadır.

Denizlerimizde yaşayan omurgasız türlerinin büyük bir kısmı bulunmaktadır. Örneğin ülkemiz sahillerinde tespit edilen Polychaeta türlerinin %95'i, Crustacea ve Mollusca'nın ise %80'i müzede saklanmaktadır. Bu bireylerin büyük bir kısmı çeşitli bilimsel araştırmalara temel oluşturmakta ve karşılaştırma materyali olarak kullanılmaktadır. Bilimsel materyalin bir kısmı ayrıca Su Ürünleri Fakültesi'nde okutulan derslerin laboratuvarlarında örnek materyal olarak kullanılmaktadır. ESFM'nin ana hedefi, ülkemiz sularında yaşayan bütün türlere ait bireyleri uluslararası standartlara uygun olarak saklamak, bilimsel çalışmalara katkılar sağlamak, biyolojik zenginliğimizi ve önemini öğrencilerimize ve halkımıza anlatmaktır.   

Şu ana kadar Fakülte bilimsel  materyalleri kullanılarak toplam 75 uluslararası makale üretilmiş, bunlardan 55'i Science Citation Index kapsamındaki dergilerde yayınlanmıştır. Ayrıca, E.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü'nde Su Ürünleri Temel Bilimler Anabilim Dalı'nda gerçekleştirilen yüksek lisans ve doktora tezlerinin biyolojik materyalleri de müzede kayıtlı olarak saklanmaktadır. Bilimsel  materyaller daha önce MÖTBE binasında 2 büyük odada saklanmakta iken, materyaller şu anda E.Ü. Su Ürünleri Fakültesi Dekanlığı altında bulunan bodrum katında saklanmaktadır.. Uygun fiziki ortam ve personel sağlandığı takdirde bilimsel materyalin ülkemizdeki ve dünyadaki öneminin artacağı düşünülmektedir. Şu anda sadece bilimsel çalışmalar için kullanılan materyaller, ileriki yıllarda ziyaretçiler için bir sergi salonu düzenlenecektir.

Şu anda sadece bilimsel çalışmalar için kullanılan meteryal için  ileriki yıllarda ziyaretçiler için bir sergi salonu planlanmaktadır.

Adres: Ege Üniversitesi Kampüsü, Su Ürünleri Fakültesi Su Ürünleri Temel Bilimler Bölümü, 35100, Bornova, İzmir.

Telefon/Faks: (0232) 311 17 34

E-posta: esfm@mail.ege.edu.tr

Uyulması Gereken İlkeler

1. ESFM (Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Bilimsel Materyali), fakülte'deki araştırma faaliyetleri sonucunda tayin edilmiş türlere ait bireyleri ve kurum dışından müzeye bağışlanan türlere ait bireyleri uygun ve kalıcı bir şekilde saklama ve muhafaza etmeyi amaçlamaktadır.

2. Örneklerin saklanmasında tamponlanmış formol (%4'lük) veya %70'lik alkol kullanılmalıdır. Mercanlar, bivalvler, ekinoderm'ler gibi sert yapılı türlerin bireyleri ise, gerekli görüldüğü takdirde, kurutularak saklanmalıdır.

3. Materyale eklenecek  her örneğe bir katalog numarası verilmelidir. Katalog numaraları bilgisayar programları kullanılarak oluşturulmalı ve her 6 ayda bir tüm katalog numaraları CD'lere yazdırılarak saklanmalıdır. Katalog numarası verilen her türün etiketi üzerindeki tüm bilgiler ile türün kaç bireyden oluştuğu bilgisayara işlenmelidir.

4. Katalog numarası, değişmez ve değişen kodlardan oluşmaktadır. Değişmez kod ESFM olup, (Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Bilimsel Materyali ) kısaltmasıdır. Değişen kodlar ise ESFM adından sonra gelen sistematik grup adının kısaltması (Tablo 1), örnekleme tarihi ve katalog giriş numarasıdır (Şekil 1)

5. ESFM’de  saklanan her sistematik grubun sorumlu araştırıcıları (Kurator) bulunacaktır.

6. Katalog numaraları sistematik gruplardan sorumlu araştırıcılar tarafından verilecektir.

7. ESFM’de  bulunan her gruba ait örneklerin bakımları sorumlu araştırıcılar tarafından yapılacaktır.

8. ESFM’ye aktarılan  her materyalin etiketi üzerine "tür ismi, örnekleme tarihi, araştırma bölgesinin adı ve istasyon numarası (eğer varsa), habitat yapısı (derinlik dahil), örneklemeyi ve tayini yapan kişilerin adları (ismin baş harfleri ve soyadı)" mutlaka yazılmalıdır. Eğer mümkünse etiketin üzerine örneklerin alındığı istasyonların koordinatları da yazılmalıdır. Eğer örnekler bir araştırma projesi kapsamında toplanmışsa, örnekleri toplayan (top.) kısmına projenin kodu (ör. 03 BAP 005, Tubitak 104Y065..vs) yazılmalıdır. (Şekil 2). Ayrıca, tayini yapan araştırıcının tür tayinini ne zaman yaptığına dair bilgiler (ay ve yıl olarak) parantez içinde verilmelidir.

 9. Sistematik çalışmalar sonucunda yayınlanan makale, tebliğ..vs. lerde müzenin adı ve materyalin katalog numarası belirtilmelidir. Bilimsel materyallerini içeren yayınlanmış makalelerin bir kopyası (veya elektronik dosyası) sistematik grup sorumlusuna gönderilmelidir.

10. ESFM  materyalleri ile çalışmak isteyen araştırıcı, grup sorumlusundan izin almak zorundadır.

11. ESFM’den  ödünç materyal isteyen araştırıcılara materyal gönderilebilir. Bu amaçla, ekte sunulan Ödünç Materyal İstek Formu ve Materyal Gönderme Formu kullanılmalıdır. ESFM’ye koleksiyonlarını veya tayin edilmiş bireylerini bağışlamak isteyenlere, ekte sunulan Bağış Formu'nun doldurulup imzalatılması gerekmektedir.

Dilekçe ve Formlar

Grup Kodları